Νοσηλευτική φροντίδα ασθενών νοσοκομείων-Ι
Μαυροματίδης Κώστας
Δ/ντής Νεφρολογικού Τμήματος Κομοτηνής, 13.02.2006
1. Όταν πρέπει να τοποθετήσετε κάποιον ορό ενδοφλέβια ή όταν πρέπει να κάνετε μία ενδομυϊκή ένεση, πρέπει πρώτα να απολυμάνετε την περιοχή της παρακέντησης καλά με κάποιο αντισηπτικό. Στη συνέχεια θα πρέπει να περιμένετε για 1-3 λεπτά, έτσι ώστε το αντισηπτικό να σκοτώσει τα πιθανά μικρόβια της περιοχής (οι ιοί όπως της ηπατίτιδας και το μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης θέλουν τον περισσότερο χρόνο) και κατόπιν να κάνετε την παρακέντηση. Κάθε άλλη ενέργεια είναι λάθος και βάζει σε κίνδυνο την υγεία του ασθενούς.
2. Όταν τοποθετείτε έναν ορό, φροντίστε να βρείτε φλέβα που να μην επηρεάζεται η ροή του χορηγούμενου ορού από τη θέση του χεριού, διότι αν κάθε φορά που θα μετακινείται το χέρι θα αλλάζει και η ροή του διαλύματος είναι προφανές ότι δεν θα μπορέσετε να δώσετε τον ορό σας στον χρόνο που προγραμματίσατε. Σε περίπτωση που δεν βρήκατε την κατάλληλη φλέβα και υπάρχει μεταβολή της ροής του διαλύματος από μηχανικά αίτια, θα πρέπει να ελέγχετε συχνά την κατάσταση του εκχεόμενου υγρού, έτσι ώστε να είστε σίγουροι ότι αυτό που προγραμματίσατε δίδεται στον ασθενή.
3. Να μην μεταβάλετε ποτέ την ροή του διαλύματος επειδή έτυχε να μην χορηγήθηκε όπως θα έπρεπε για κάποιες ώρες εξ αιτίας κάποιου λάθους ή μετακίνησης του ασθενούς. Δεν είναι όλοι οι ασθενείς ικανοί να αντιμετωπίσουν τέτοιες μεταβολές εύκολα. Λ.χ. αν κάποιος έχει καρδιακή ανεπάρκεια σοβαρού βαθμού και εσείς του δώσετε γρήγορα ενδοφλέβια ορό, μπορεί να προκαλέσετε πνευμονικό οίδημα.
4. Να αποφεύγετε την τοποθέτηση αυτοκόλλητης μεμβράνης πάνω από κάθε παρακεντημένη φλέβα, διότι υπό τις συνθήκες που υπάρχουν κάτω από την καλυμμένη επιφάνεια αναπτύσσονται ευκολότερα μικροοργανισμοί, οι οποίο οδηγούν σε τοπική λοίμωξη, η οποία στη συνέχεια μπορεί να αποτελέσει την αιτία κάποιας σηψαιμίας.
5. Αν κατά τη διάρκεια μιας παρακέντησης ακουμπήσατε με γυμνά δάκτυλα ή χέρια κάτι που θα τοποθετηθεί ενδοφλεβίως απορρίψτε το και μην το χρησιμοποιήσετε. Ο κίνδυνος να μολύνετε τον ασθενή είναι μεγάλος, διότι είναι ήδη καταβεβλημένος από το νόσημα που τον έφερε στο νοσοκομείο, ενώ μεγάλη επίσης σημασία έχουν και τα είδη των μικροβίων που υπάρχουν μέσα στα νοσοκομεία (τα περισσότερα είναι δύσκολα και ανθεκτικά στα αντιβιοτικά).
6. Τα three way (θρι γουέι) πρέπει να τα χειρίζεστε έτσι ώστε τα στόμια σύνδεσης με γραμμές να μην έρχονται σε επαφή με χέρια ή άλλα μολυσμένα αντικείμενα. Ποτέ να μην αφήνετε στόμια των three way ανοιχτά χωρίς κάποια γραμμή συνδεμένη σ’ αυτά (αν δεν χρειάζεστε κάποια είσοδο βάλτε καπάκι και κλείστε την). Τα καπάκια αυτά να θυμάστε ότι είναι μιας χρήσεως.
7. Πολλές φορές συνηθίζεται η ροή των ορών που έχουν προγραμματισθεί να αλλάζει κατά τη διάρκεια της νύχτας, διότι αν τελειώσει κάποιος απ’ αυτούς είναι λογικό η συνοδός του ασθενούς να ενημερώσει την/τον νοσηλεύτρια/ή και αυτή/τός να πρέπει να τον αλλάξει (συνήθως την ώρα που αναπαύεται ή κοιμάται). Μπροστά στο δίλημμα αυτό οι περισσότερες/οι μειώνουν την ροή των ορών και κοιμούνται ήσυχοι. Αυτό αλλοιώνει την δόση που έπρεπε να δοθεί και φυσικά την επόμενη ημέρα οι οροί τρέχουν ταχύτερα για να μπορέσουν να δοθούν ή πετιούνται. Να μην ξεχνάτε ότι ο ορός όπως και τα χάπια ή οι ενέσιμες μορφές φαρμάκων είναι θεραπεία και έχει κάθε ένα την αξία του. Να βλέπετε τους ορούς ως μέσο θεραπείας και όχι ως κάτι αθώο και αβλαβές ή μη απαραίτητο. Είναι μέτρο της θεραπείας και μάλιστα πολλές φορές το σημαντικότερα για κάποιους ασθενείς.
8. Όταν σε ένα θρι γουέι τοποθετείτε δύο ή τρεις ορούς να ξαναεκτιμάτε την ροή των σταγόνων σας, διότι αυτή αλλάζει κάθε φορά που προσθέτετε νέο ορό σε άλλη γραμμή. Έτσι θα έχετε σωστή παροχή υπό τις νέες συνθήκες που διαμορφώθηκαν και ο ασθενής θα λάβει ότι προγραμματίσθηκε από τους γιατρούς του.
9. Όταν κάνετε ινσουλίνη ή ηπαρίνη σε κάποιον ασθενή υποδόρια, φροντίστε να την κάνετε κάθε φορά σε διαφορετικό μέρος (ρωτήστε τον ασθενή που έγινε την προηγούμενη φορά). Φροντίστε επίσης να έχετε την κατεύθυνση της βελόνας σας κάθετα προς το δέρμα και όχι πλάγια (μόνο με τον τρόπο αυτό θα πάει υποδόρια).
10. Όταν τρυπάτε κάποιον ορό για να ρέει καλύτερα και για να ελέγχετε το επίπεδό του (για να ξέρετε πόσο δώσατε) πρέπει να γνωρίζετε ότι δεν υπάρχει κίνδυνος να πάρει αέρα ο ασθενής σας όταν αυτός τελειώσει. Αυτό δεν μπορεί να συμβεί επειδή η πίεση της στήλης του αίματος είναι μεγαλύτερη από την πίεση που ασκεί μία στήλη αέρα που υπάρχει μέσα στη συσκευή έγχυσης. Απλά όταν τελειώσει ο ορός θα γυρίσει λίγο αίμα στην γραμμή χορήγησής του.