Στατίνες, λευκωματουρία διαβητικών (Doctors Guide)
Μαυροματίδης Κώστας
Δ/ντής Νεφρολογικού Τμήματος Κομοτηνής, 18.06.2013
Sampson et al. Are statins diabetogenic? Curr Opin Cardiol. 2011 Jul;26(4):342-7. doi: 10.1097/HCO.0b013e3283470359.
Έχει διαπιστωθεί πρόσφατα αυξημένη συχνότητα διαβήτη μεταξύ αυτών που λαμβάνουν στατίνες. Η μελέτη JUPITER που έγινε με ροσουβαστατίνη ξαναέδειξε τη σχέση στατινών και διαβήτη (δηλαδή ότι υπάρχει αυξημένος κίνδυνος εμφάνισης διαβήτη σ’ όσους λαμβάνουν στατίνες). Ωστόσο ο μηχανισμός που ευθύνεται γι’ αυτό δεν είναι γνωστός. Πειραματικές μελέτες έδειξαν ότι συμβαίνει μία αναστολή των μεταφορέων των β-κυττάρων για τη γλυκόζη, μία καθυστερημένη παραγωγή ATP, προφλεγμονώδεις και οξειδωτικές επιδράσεις της χοληστερόλης του πλάσματος στα β-κύτταρα, αναστολή των καναλιών ασβεστίου από τα οποία εξαρτάται η έκκριση ινσουλίνης και απόπτωση των β-κυττάρων.
Συμπέρασμα: Πολλές μελέτες υποστηρίζουν ότι οι στατίνες αυξάνουν μέτρια τον κίνδυνο για εμφάνιση διαβήτη. Επειδή ο διαβήτης είναι εξίσου σημαντικός παράγοντας κινδύνου για στεφανιαία νόσο και περιφερική αγγειακή νόσο, τα ευρήματα αυτά δημιουργούν ένα παράδοξο και τίθεται το ερώτημα αν δηλαδή χρειάζεται η θεραπεία με στατίνες ή όχι (για να αποφευχθεί ο διαβήτης). Απλά σήμερα συστήνεται η συχνή εξέταση του σακχάρου σε ασθενείς που λαμβάνουν στατίνες.
Abe et al. Efficacy analysis of the lipid-lowering and renoprotective effects of rosuvastatin in patients with chronic kidney disease; Endocrine Journal (Jun 2011)
Σκοπός της μελέτης ήταν αν δει αν η ροσουβαστατίνη ήταν αποτελεσματική στη θεραπεία της υπερλιπιδαιμίας και της αλβουμινουρίας σε ασθενείς με ΧΝΝ. Μελετήθηκαν 91 ασθενείς με LDL>120 mg/dl,που είχαν ρυθμισμένη αρτηριακή πίεση με α-ΜΕΑ ή αναστολείς των ΑΤ-1 υποδοχέων της AG-II.
Διαπιστώθηκε ότι η ροσουβαστατίνη μειώνει τη λευκωματουρία, τα επίπεδα της συστατίνης C και τη φλεγμονή και βελτιώνει το προφίλ των λιπιδίων άσχετα από την παρουσία ή μη διαβήτη και άσχετα από το βαθμό μείωσης του GFR.
Albumin Concentration in Random Spot Urine Predicts Diabetic Nephropathy, Cardiovascular Events, and Mortality in Patients With Type 2 Diabetes. Abstract 562, 2011
Η συγκέντρωση της αλβουμίνης των ούρων σε τυχαίο δείγμα (spot) μπορεί να προβλέψει σε διαβητικούς ασθενείς με νεφροπάθεια τα καρδιαγγειακά συμβάματα και τη θνητότητα όταν εκτιμάται ως λόγος αλβουμίνης/κρεατινίνης σε διαβήτη τύπου 2 συμφώνα με έρευνα που ανακοινώθηκε στο 93rd Annual Meeting of the Endocrine Society (ENDO).
Ένα τυχαίο δείγμα ούρων για εκτίμηση του λόγου αυτού είναι προτιμότερο για έλεγχο της μικροαλβουμινουρίας, ο οποίος λόγος αποτελεί παράγοντα κινδύνου για διαβητική νεφροπάθεια, καρδιαγγειακή νόσο ή θάνατο. Ωστόσο αρκετές μελέτες έχουν εκτιμήσει τη χρήση του λόγου αυτού σε τυχαίο δείγμα ούρων για τη διάγνωση της μικροαλβουμινουρίας.
Λόγος >14 mg/L προβλέπει διαβητική νεφροπάθεια και η πρόβλεψη γι’ αυτή και άλλες εκβάσεις συγκρίθηκαν με την παραδοσιακή μικροαλβουμινουρία. Βρέθηκε διαβητική νεφροπάθεια (ειδικότερα το 23,5% είχε μειωμένο GFR και το 13,6% μικροαβουμινουρία). Νέα καρδιαγγειακά επεισόδια διαπιστώθηκαν στο 26,4% και θάνατοι στο 8,5%.
Ανάλυση επίσης έδειξε ότι λόγος αλβουμίνης/κρεατινίνης>14 mg/L αυξάνει κατά 4,3 φορές τον κίνδυνο για διαβητική νεφροπάθεια, κατά 3,25 φορές για καρδιαγγειακά συμβάντα και κατά 5,51 φορές για θάνατο.
Hou W, Lv J, Perkovic V, Yang L, Zhao N, Jardine MJ, Cass A, Zhang H, Wang H. Effect of statin therapy on cardiovascular and renal outcomes in patients with chronic kidney disease: a systematic review and meta-analysis. Eur Heart J. 2013;34:1807-17
Στη μετα-ανάλυση 31 προοπτικών τυχαιοποιημένων διπλών-τυφλών μελετών με στατίνες αξιολογήθηκε η επίδραση της θεραπείας με στατίνη σε καρδιαγγειακά συμβάντα σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο (ΧΝΝ). Αναλύθηκαν συνολικά δεδομένα από 48.429 ασθενείς με ΧΝΝ. Φάνηκε ότι οι στατίνες προστατεύουν από εκδήλωση μειζόνων καρδιαγγειακών συμβαμάτων κατά 23%, στεφανιαίων επεισοδίων κατά 18% και μειώνουν την καρδιαγγειακή και ολική θνητότητα κατά 9%, δεν έχουν όμως επίδραση στα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια και στην ίδια τη νεφρική νόσο. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες από τη χορήγηση στατινών δεν εμφάνιζαν ιδιαίτερη αύξηση. Οι συγγραφείς κατέληξαν ότι η χορήγηση στατινών σε ασθενείς με ΧΝΝ επιδρά θετικά στην εκδήλωση καρδιαγγειακών συμβαμάτων.