ΣΤΑΧΥΟΛΟΓΗΜΑΤΑ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ -III
Μαυροματίδης Κώστας
Δ/ντής Νεφρολογικού Τμήματος Κομοτηνής
ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Σε πολλές χώρες η υπέρταση αφορά περίπου στο 20% του ενήλικου πληθυσμού. Έχει παρατηρηθεί κάποια γεωγραφική ανομοιογένεια της ύπαρξης της υπέρτασης, με μεγαλύτερη συχνότητα στις εκβιομηχανοποιημένες χώρες, σε σύγκριση με τις αναπτυσσόμενες. Ακόμη σε μερικές αναπτυσσόμενες χώρες έχουν αναφερθεί διαφορές της πίεσης ανάμεσα στις αστικές και τις αγροτικές περιοχές, με μεγαλύτερη συχνότητα της πίεσης στις αστικές περιοχές
Σε μεγάλη μελέτη στις ΗΠΑ βρέθηκε ότι το 35% των ατόμων που συμμετείχαν είχαν συστολική πίεση πάνω από 140 mmHg (παθολογική) και διαστολική πάνω από 90 mmHg (παθολογική) και δεν γνώριζαν ότι ήταν υπερτασικοί
Ο μη ινσουλινοεξαρτώμενος σακχαρώδης διαβήτης είναι δύο με τρεις φορές συχνότερος στα υπερτασικά άτομα, σε σύγκριση με τα μη υπερτασικά
Τα στατιστικά δεδομένα που δημοσιεύθηκαν στους Times στις 4 Μαίου 1999 στις ΗΠΑ μόνο το 18% των ανθρώπων με υψηλή αρτηριακή πίεση είχαν καλή ρύθμιση της αρτηριακής τους πίεσης
Υψηλή αρτηριακή πίεση έχουν 50.000.000 άτομα στις ΗΠΑ και αυτή ευθύνεται για περίπου 250.000 θανάτους κάθε χρόνο. Πιο ειδικά το 70% των ανδρών και το 50% των γυναικών άνω των 70 ετών είναι υπερτασικοί
Σήμερα αυτοί που έχουν πίεση από 120/80 mmHg μέχρι 140/90 mmHg θεωρείται ότι είναι “προϋπερτασικά άτομα” και ενθαρρύνονται να λάβουν άμεσα μέτρα που θα στοχεύουν στη μείωση της αρτηριακής τους πίεσης (καθημερινή άσκηση, μείωση σωματικού βάρους, μείωση προσλαμβανόμενου αλατιού, λήψη όχι άνω από 2 ποτηράκια κρασί ημερησίως). Φυσιολογικά είναι τα άτομα με πίεση κάτω των 119/79 mmHg
ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΙΕΣΗΣ-ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ
Πρέπει να γνωρίζουμε ότι όσο απομακρυνόμαστε από την καρδιά η αρτηριακή πίεση μικραίνει λ.χ. αυτή είναι υψηλότερη στη βραχιόνιο αρτηρία (συνήθως μετριέται σ΄ αυτή) και χαμηλότερη στην κερκιδική (μερικά ηλεκτρονικά πιεσόμετρα την μετρούν σ΄ αυτή αυτόματα)
Η αρτηριακή πίεση δεν είναι σταθερή κατά τη διάρκεια της ζωής μας. Επηρεάζεται από την εποχή (είναι υψηλότερη το χειμώνα και χαμηλότερη το καλοκαίρι), την ώρα της ημέρας (είναι ψηλότερη κατά τη διάρκεια της ημέρας και δραστηριότητας του ατόμου (ώρες εργασία) και χαμηλότερη κατά τη νύχτα
ΑΙΤΙΑ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ
Το οικογενειακό ιστορικό αυξημένης αρτηριακής πίεσης είναι ένας από τους ισχυρότερους παράγοντες κινδύνου για μελλοντική ανάπτυξη υπέρτασης σε ατομικό επίπεδο
Υπάρχουν ενδείξεις άμεσης και ισχυρής σχέσης ανάμεσα στο σωματικό βάρος και την ύπαρξη αρτηριακής υπέρτασης. Στις περισσότερες μάλιστα μελέτες, το αυξημένο σωματικό βάρος σχετίζεται με διπλασιασμό μέχρι και εξαπλασιασμό του κινδύνου για την εμφάνιση υπέρτασης. Μάλιστα στις Δυτικές χώρες η παχυσαρκία πρέπει να ευθύνεται για την ύπαρξη υπέρτασης στο 30-60% των υπερτασικών
Η απότομη εμφάνιση υπέρτασης σε ηλικιωμένους δείχνει ότι υπάρχει αρτηριοσκληρυντική στένωση της νεφρικής αρτηρίας
ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ
Η υπέρταση αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους παράγοντες κινδύνου για θνησιμότητα από καρδιαγγειακά αίτια, που αντιστοιχεί περίπου στο 20-50% της συνολικής θνησιμότητας
Υπάρχει μία άμεση σχέση ανάμεσα στον καρδιαγγειακό κίνδυνο και την αρτηριακή πίεση : Όσο υψηλότερη είναι η πίεση, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος για αγγειακά επεισόδια και στεφανιαία συμβάματα
Η συχνότητα του εμφράγματος του μυοκαρδίου και του αιφνίδιου θανάτου είναι αυξημένες σε ασθενείς με υπέρταση
Από πολλές μελέτες φαίνεται ότι η αντιυπερτασική θεραπεία μειώνει την συχνότητα της συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας περίπου κατά 50%
Οι νεφροί αποτελούν τα σημαντικότερα όργανα-στόχου της υπέρτασης (όργανα που υφίστανται βλάβη από την υπέρταση). Ακόμη και σήμερα η υπέρταση είναι μία από τις σημαντικότερες αιτίες νεφρικής βλάβης, η οποία μάλιστα ευθύνεται για το 15-20% των ατόμων στις ΗΠΑ που φθάνουν σε τελικό στάδιο χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας και χρειάζονται κάθαρση (τεχνητό νεφρό ή περιτοναϊκή κάθαρση)
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η συστηματική κατανάλωση οινοπνεύματος αυξάνει την αρτηριακή πίεση στους άνδρες και στις γυναίκες διαφόρων εθνικών ομάδων και επηρεάζει σημαντικά τη συχνότητα της υπέρτασης στους πληθυσμούς στους οποίους γίνεται ευρέως συστηματική κατανάλωση οινοπνεύματος
Οι ευνοϊκές επιδράσεις της άσκησης στη μείωση της αρτηριακής πίεσης, αν και είναι μέτριες, είναι χρήσιμες τόσο στην πρόληψη, όσο και στην αντιμετώπιση της υπέρτασης
Η αντιυπερτασική θεραπεία συνεχίζεται επ’ αόριστο. Η διακοπή της σε ασθενείς στους οποίους είχε τεθεί η διάγνωση της υπέρτασης συνεπάγεται την επάνοδο της αρτηριακή πίεσης στα επίπεδα πριν την θεραπεία. Ωστόσο, μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα καλού ελέγχου της πίεσης, μπορεί να επιχειρηθεί η προσεκτική και σταδιακή μείωση της δόσης των φαρμάκων