Το ξέρατε ότι V (περιτοναϊκή κάθαρση)
Μαυροματίδης Κώστας
Δ/ντής Νεφρολογικού Τμήματος Κομοτηνής, 12.05.2004
1. Όταν έχετε προβλήματα θρέψης ενώ είστε σε πρόγραμμα περιτοναϊκής κάθαρσης, για να λύσετε το πρόβλημα του αισθήματος πληρότητας (φουσκωμένη κοιλιά), είναι προτιμότερο να λαμβάνετε τα γεύματα κατά τη διάρκεια αλλαγής των σάκων και αυτά να είναι μικρά και συχνά
2. Ο φώσφορος που προσλαμβάνεται από ασθενείς υπό περιτοναϊκή, λόγω του αυξημένου ποσού λευκωμάτων που τους συστήνετε να παίρνουν, λαμβάνουν και πολύ μεγάλες ποσότητες φωσφόρου, τις οποίες δεν μπορεί ο οργανισμός να αποβάλει με το περιτόναιο σε καθημερινή βάση. Γι’ αυτό πρέπει να λαμβάνονται και τα φωσφοροδεσμευτικά δισκία (pepsamar, alucap, titralac, renagel κ.ά.) χωρίς διακοπή
3. Σε περιτοναϊκούς ασθενείς καθημερινά απορροφώνται από το περιτόναιο 100-200 γραμμάρια γλυκόζης. Αυτά παίζουν ρόλο στην αύξηση του σωματικού βάρους, στην υπερλιπιδαιμία των ασθενών (την επιδεινώνουν), στην ανορεξία κ.ά. και πρέπει να μη λησμονούνται. Σε περιπτώσεις περιτονίτιδας οι ποσότητες γλυκόζης που απορροφώνται από το περιτόναιο αυξάνονται
4. Στο 15-20% των ασθενών που υποβάλλονται σε περιτοναϊκή διαπιστώνεται υπόταση, για την οποία ευθύνονται κυρίως η χρήση των υπέρτονων διαλυμάτων, η ανεπαρκής πρόσληψη αλατιού με την τροφή και η φαρμακευτική υπερθεραπεία υπάρχουσας υπέρτασης (διατήρηση αυξημένων δόσεων αντιυπερτασικών φαρμάκων)
5. Σε ασθενείς με χαμηλό κλάσμα εξώθησης (βαριά καρδιακή ανεπάρκεια), συχνές νοσηλείες για πνευμονικά οιδήματα (δύσπνοιες), μη ικανοποιητικό έλεγχο της ισορροπίας του νερού από τους νεφρούς και σημαντικές παρενέργειες από τη χρήση των διουρητικών (υποκαλιαιμιία, υπερκαλιαιμία, υπόταση), πρέπει να συστήνεται να αρχίζουν περιτοναϊκή κάθαρση, άσχετα από την ύπαρξη ή μη νεφρικής ανεπάρκειας
6. Η περιτοναϊκή κάθαρση σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια προσφέρει καλύτερη ποιότητα ζωής (λιγότερες νοσηλείες στο νοσοκομείο, λιγότερα επεισόδια δύσπνοιας), σταθερή και ικανοποιητική καρδιακή λειτουργία, σταθερή αιμοδυναμική κατάσταση, μείωση των δόσεων των διουρητικών και παράταση της διάρκειας ζωής
7. Σε κάθε μείωση του δραστικού όγκου κυκλοφορίας, όπως συμβαίνει και στους ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια, διαπιστώνεται υπερουριχαιμία (αύξηση του ουρικού στο αίμα, λόγω αυξημένης επαναρρόφησης στα εγγύς σωληνάρια). Αυτή αντιμετωπίζεται με χορήγηση αλλοπουρινόλης (Zyloric), βελτίωση της καρδιακής λειτουργίας, λογική χρήση διουρητικών (αυξάνουν το ουρικό) και λογική αφυδάτωση των ασθενών
8. Σε διαβητικούς ασθενείς η έναρξη της θεραπείας υποκατάστασης της νεφρικής λειτουργίας πρέπει να εξατομικεύεται. Σαφής ένδειξη είναι ο συνδυασμός χαμηλής κάθαρσης κρεατινίνης και συμπτωματικού οιδήματος. Συνήθως θεραπεία υποκατάστασης αρχίζει όταν η κάθαρση κρεατινίνης είναι μεταξύ 10-15 ml/min και είναι προτιμότερη η περιτοναϊκή κάθαρση
9. Η περιτοναϊκή είναι προτιμότερη σε διαβητικούς επειδή έχουμε με αυτή καλύτερο γλυκαιμικό έλεγχο (ενδοπεριτοναϊκή ινσουλίνη), καλύτερη καρδιαγγειακή ανοχή, καλύτερο έλεγχο του καλίου και πιο ελεύθερη διατροφή. Μειονεκτήματα είναι ο αυξημένος κίνδυνος περιτονίτιδας, η μεγαλύτερη απώλεια λευκώματος, η πρόκληση γαστροπάρεσης και η αδυναμία εφαρμογής της λόγω μειωμένης οπτικής οξύτητας ή ελέγχου των λεπτών κινήσεων
10. Οι περισσότερες μελέτες μέσης και μακράς επιβίωσης συμπέραναν ότι οι συνολικοί ρυθμοί επιβίωσης των ασθενών υπό αιμοκάθαρση και περιτοναϊκή κάθαρση δεν διέφεραν μεταξύ τους.