Το ξέρατε ότι: XXV (αιμοκάθαρση)
Μαυροματίδης Κώστας
Δ/ντής Νεφρολογικού Τμήματος Κομοτηνής, 22.10.2008
1. Ο πυρετός και το ρίγος κατά τη διάρκεια της συνεδρίας αιμοκάθαρσης μπορεί να οφείλονται: α) σε αντίδραση σε υλικό της συνεδρίας, σε αντίδραση στον τρόπο αποστείρωσης υλικού, γ) σε μολυσμένο υλικό αιμοκάθαρσης και δ) σε μολυσμένο καθετήρα, μόσχευμα ή shunt
2. Η ναυτία και ο έμετος κατά τη συνεδρία αιμοκάθαρσης οφείλονται: α) σε σύνδρομο διαταραχής της ωσμωτικής ισορροπίας (εμφανίζεται συνήθως στην πρώτη συνεδρία κάθαρσης, λόγω γρήγορης αφαίρεσης της ουρίας), β) σε υποτασικό επεισόδιο (συχνότερο όλων), γ) σε οξεία υπερασβεστιαιμία, δ) σε υπερτασική κρίση και ε) σε οξεία αιμόλυση
3. Η εμφάνιση υπέρτασης κατά τη διάρκεια της συνεδρίας αιμοκάθαρσης οφείλεται σε: α) απότομη αφαίρεση υγρών, β) οξεία υπερασβεστιαιμία, γ) υπερνατριαιμία και δ) στο φαινόμενο rebound με κλονιδίνη (αφαίρεση του φαρμάκου διαμέσου του φίλτρου κατά τη διάρκεια της συνεδρίας)
4. Ο κεφαλόπονος κατά τη διάρκεια της συνεδρίας αιμοκάθαρσης μπορεί να οφείλεται στο σύνδρομο διαταραχής της ωσμωτικής ισορροπίας, στην αρτηριακή υπέρταση, σε οξεία υπερασβεστιαιμία, σε υπονατριαιμία, σε αφαίρεση καφεΐνης από το αίμα, σε αντίδραση σε υλικό της μεμβράνης (κυτταρίνη ή όχι), σε υπογλυκαιμία, σε υπερμαγνησιαιμία και σε φάρμακα
5. Η ερυθροποιητίνη μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή πίεση των ασθενών που τη λαμβάνουν (συνήθως όταν χορηγείται σε μεγάλες δόσεις)
6. Τα κύρια αίτια των υποτασικών στη διάρκεια της αιμοκάθαρσης είναι: α) η απότομη μείωση του σωματικού βάρους (γρήγορη αφυδάτωση), β) η βλάβη του αυτόνομου συμπαθητικού νευρικού συστήματος (διαβητικοί, ηλικιωμένοι), η καρδιακή ανεπάρκεια (III, IV σταδίου), το έμφραγμα μυοκαρδίου, και ο επιπωματισμός
7. Πολλοί ασθενείς με υποτασικά στη διάρκεια της αιμοκάθαρσης είναι ασυμπτωματικοί. Τα συχνότερα συμπτώματα με τα οποία εμφανίζονται τα υποτασικά είναι ο ελαφρύς κεφαλόπονος, οι μυϊκές κράμπες, η ναυτία, οι έμετοι, η δύσπνοια, το χάσμημα και μία έλξη στην οσφύ και μεσότητα της κοιλιάς
8. Για την πρόληψη των υποτασικών επεισοδίων πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα παρακάτω: α) να προσδιορίζεται ακριβώς το «ξηρό βάρος», β) στους ασθενείς με βλάβη του ΑΝΣ να συστήνεται να μην φέρνουν πολύ βάρος και να τους εφαρμόζεται η αιμοδιήθηση ως μέθοδος κάθαρσης, γ) οι ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια να κάνουν αιμοδιήθηση ή να μεταφέρονται σε περιτοναϊκή κάθαρση, δ) να αποφεύγεται η υποθρεψία (υπολευκωματιναιμία, ε) να αποφεύγεται η λήψη τροφής κατά τη συνεδρία και στ) να δίδεται ιδιαίτερη προσοχή στο ρυθμό αφαίρεσης υγρών (σταδιακή και ομοιομερής στο 4ωρο)
9. Η χρήση διαλύματος κάθαρσης με χαμηλή περιεκτικότητα σε νάτριο σχετίζεται συχνότερα με υπόταση κατά τη διάρκεια της αιμοκάθαρσης. Η μείωση της ωσμωτικότητας του ενδαγγειακού χώρου λόγω απομάκρυνσης της ουρίας οδηγεί σε μετακίνηση Η2Ο προς τον ενδοκυττάριο χώρο, γεγονός που εμποδίζει το επαναγέμισμα των αγγείων. Αυτή η διακυτταρική μετακίνηση Η2Ο, σε συνδυασμό με την αφαίρεσή του που γίνεται κατά την αφυδάτωση του αιμοκαθαιρόμενου ασθενούς, οδηγεί σε σύμπτυξη του ενδαγγειακού χώρου και συμβάλλει στην εμφάνιση υποτασικών επεισοδίων. Η υψηλή συγκέντρωση νατρίου στο διάλυμα βοηθά ώστε να ελαχιστοποιείται η πιθανότητα εμφάνισης υποτασικών κατά την κάθαρση
10. Οι λοιμώξεις των αρτηριοφλεβικών αναστομώσεων ευθύνονται για την απώλεια του 20% απ’ αυτές. Αποτελούν τη συχνότερη αιτία των λοιμώξεων που απαντούν στους αιμοκαθαιρόμενους ασθενείς
11. Τα υποτασικά επεισόδια κατά τη συνεδρία αιμοκάθαρση με τεχνητό νεφρό απαντούν σε ποσοστό 15-50% των συνεδριών αιμοκάθαρσης και συμβάλλουν σημαντικά στην αυξημένη θνησιμότητα των αιμοκαθαιρόμενων ασθενών