ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΩΝΕΦΡΙΚΗΣ ΚΑΘΑΡΣΗΣ
Συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από την πρώτη εφαρμογή της αιμοκάθαρσης σε ουραιμικό ασθενή. Από τότε μέχρι σήμερα έγιναν πρόοδοι σε κάθε τομέα της. Το shunt και ο προσωρινός καθετήρας αιμοκάθαρσης, έγιναν μόνιμος καθετήρας διπλού αυλού από εύκαμπτα υλικά. Ανακαλύφθηκε η ηπαρίνη (τεράστιας σημασίας για την εφαρμογή της συνεδρίας αιμοκάθαρσης). Από τα φίλτρα κουπροφάνης (βιο-ασύμβατα), φτάσαμε στα βιο-συμβατά που κυκλοφορούν ευρύτατα σήμερα. Οι αποδόσεις των σημερινών φίλτρων απέχουν «παρασάγγας» από εκείνα της 10ετίας του 70’. Τα φίλτρα του 1 m2 έγιναν έως και 2,5 m2, η παροχή αίματος στο φίλτρο από 200 ml/min έφτασε και ξεπέρασε τα 400 ml/min. Το κοινό διάλυμα έγινε ατομικό. Από τα οξικά στο πυκνό διάλυμα περάσαμε στα διττανθρακικά. Τη 10ετία του 80’ ανακαλύφθηκε η ερυθροποιητίνη, η οποία άλλαξε τη ζωή των ασθενών και η μετάγγιση εδώ και 30 και πλέον χρόνια αποτελεί παρελθόν.
Τα μηχανήματα αιμοκάθαρσης είναι τώρα σε πολύ μεγάλο βαθμό αυτοματοποιημένα και πολύ ασφαλέστερα για τους ασθενείς. Σήμερα υπάρχει η δυνατότητα να προσφερθεί στους ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο τελικού σταδίου μία πολύ καλύτερη ζωή. Οι μέθοδοι που εφαρμόζονται σήμερα είναι πιο ισορροπημένοι (on-line αιμοδιαδιήθηση, με μετα- και προ-υποκατάσταση, απλή κλασική αιμοκάθαρση με φίλτρα απόδοσης high-flux), καθαρίζουν πιο καλύτερα το αίμα των ασθενών (αφαιρούν μόρια μέσου μοριακού βάρους, όπως και τα high-flux φίλτρα) και τους έχουν καταστήσει ικανότερους, υγιέστερους και πιο ενεργείς στην καθημερινότητά τους. Μπορεί να εφαρμοστεί εξειδικευμένα συνεδρία, με τους κατάλληλους ηλεκτρολύτες (νάτριο, κάλιο, ασβέστιο και μαγνήσιο) που έχει ο κάθε ασθενής χωριστά και με τα δικά του διττανθρακικά διαλύματος (δεν είναι σήμερα αποδεκτό να έχουν τα ίδια διττανθρακικά ο ασθενής που καταναλώνει πολλά ζωικά είδη και εκείνος που δεν τα θέλει και καταναλώνει ελάχιστα).
Όλη αυτή η πρόοδος έγινε για ένα καλύτερο θεραπευτικό σχήμα που μπορεί πλέον να προσφερθεί στον πολύπαθο αιμοκαθαιρόμενο ασθενή. Και αυτό που μένει να κάνουμε εμείς οι νεφρολόγοι είναι να χρησιμοποιήσουμε την εξέλιξη αυτή για το καλό του. Διότι δεν η συνιστά κάθαρση με τεχνητό νεφρό η επιλογή της μεθόδου, η διάρκεια της συνεδρίας και ο ορισμός του βάρους που πρέπει να προγραμματιστεί για να αφαιρεθεί! Δεν αποτελεί μοναδική επιπλοκή της συνεδρίας το υποτασικό επεισόδιο! Είναι κάθε τι που θα κάνει τον ασθενή να ολοκληρώσει τη συνεδρία χωρίς κάποιο σύμπτωμα, που θα του αποδώσει τη μέγιστη κάθαρση, που θα τον προστατέψει από απώτερες επιπλοκές και που θα του προσφέρει μακροζωία. Πόσοι όμως από εμάς χρησιμοποιούμε όλη αυτή τη γνώση που αποκτήθηκε στην καθημερινότητά μας στη μονάδα τεχνητού νεφρού; Μήπως θα έπρεπε να επικεντρωθούμε περισσότερο στις θεραπευτικές δυνατότητες που υπάρχουν σήμερα και να προσπαθήσουμε να πετύχουμε το μέγιστο που μπορούμε για τον ασθενή;
Αυτή η αγωνία με οδήγησε στη συγγραφή του βιβλίου αυτού. Αποτελεί συμπλήρωμα των προηγούμενων συγγραμμάτων μου στο θέμα και αφορούν την κάθαρση με τεχνητό νεφρό. Στοχεύει στην επισήμανση σημαντικών λεπτομερειών γύρω από την εξωνεφρική κάθαρση, με πληροφορίες από τη σύγχρονη βιβλιογραφία, αλλά και με κατάθεση της εμπειρίας που αποκόμισα ως νεφρολόγος στα 35 χρόνια που πέρασαν. Θα ήμουν ευτυχής αν με τα 15 κεφάλαια του βιβλίου αυτού καλυφθούν τα κενά που θεώρησα εγώ ότι υπήρχαν και αν το σύγγραμμα αυτό συμβάλλει στην καλύτερη γνώση της θεραπείας της εξωνεφρικής κάθαρσης με τεχνητό νεφρό για το καλό του ασθενούς.
Φυσικά είμαι έτοιμος να δεχτώ τις παρατηρήσεις, τις υποδείξεις και τις διορθώσεις του κάθε αναγνώστη και να ζητήσω συγνώμη από τώρα αν μου διέφυγε κάτι σημαντικό. Θέλω να ευχαριστήσω τη σύζυγό μου Ειρήνη Καλογιαννίδου για την υπομονή που επέδειξε για ακόμη μία φορά, περιμένοντας να τελειώσω και το βιβλίο αυτό, όπως και τον εκδοτικό οίκο «Ροτόντα» για την άρτια έκδοσή του.
Κομοτηνή 2024 Κώστας Μαυροματίδης
Έκδοση 2024, σελίδες 476, Εκδόσεις Ροτόντα, Καμβουνίων 8, 54621, 2310-285785, Θεσσαλονίκη