Νοσηλευτική φροντίδα νεφροπαθών-III
Μαυροματίδης Κώστας
Δ/ντής Νεφρολογικού Τμήματος Κομοτηνής, 16.10.2007
1. Όταν νοσηλεύετε ασθενή με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια φροντίστε να μην καταστρέφετε (γενικά από χρήση) το φλεβικό του δίκτυο στα άνω άκρα του διότι αυτό θα του χρειαστεί για τη δημιουργία αρτηριοφλεβικής αναστόμωσης (φίστουλα). Βάλτε τον ορό στις φλέβες της ραχιαίας επιφάνειας των χεριών του, αν αυτό είναι δυνατό, διότι έτσι εξυπηρετείτε την μακρόχρονη επιβίωσή του.
2. Τα αντιόξινα που χρησιμοποιούνται ως δεσμευτικά του φωσφόρου δεν είναι λογικό να χορηγούνται πρωί – μεσημέρι – βράδυ και μάλιστα εκτός γευμάτων, διότι τότε η προσφορά τους είναι ασήμαντη. Άρα η οδηγία για την λήψη τους θα είναι σαφής. Θα λαμβάνετε ένα ή δύο ή όσα πρέπει χάπια στο μέσον κάθε γεύματος και αν πρέπει να λάβει ο ασθενής και επιπλέον δόσεις μεταξύ των γευμάτων το αναφέρετε και αυτό με σαφήνεια. Το κάθε 8 ώρες ή πρωι – μεσημέρι – βράδυ είναι πολύ λαθεμένη οδηγία για τα φάρμακα αυτά. Είναι σα να μην τα παίρνει.
3. Η καθημερινή επαφή με τους νεφροπαθείς δημιουργεί συνθήκες γνώσης της ζωής του και των προβλημάτων του. Πολλές φορές η έλευση του ασθενούς στη μονάδα αποτελεί ένα παράθυρο επικοινωνίας με τον έξω κόσμο. Μιλώντας με τον ασθενή που πλέον τον γνωρίζεται μπορεί να φανείτε χρήσιμοι ως νοσηλευτές, φίλοι και άνθρωποι. Μπορεί κάποια μέρα να θελήσει να μοιραστεί μαζί μας κάτι για να απαλύνει τον πόνο του, μπορεί να θελήσει τη γνώμη σας. Μην τον αποκλείετε και να είστε θετικοί σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Η ψυχική σφαίρα του χρόνιου ασθενή δεν είναι και η καλύτερη και χρειάζεται αυτός σχεδόν πάντοτε υποστήριξη ψυχολογική. Είναι πολύ σημαντικό να είναι ευχαριστημένος στο χώρο της αιμοκάθαρσης ο νεφροπαθής και να έρχεται σ’ αυτόν με θετική διάθεση.
4. Το υποτασικό επεισόδιο είναι συχνό στη διάρκεια της συνεδρίας αιμοκάθαρσης και οφείλεται συνήθως στη γρήγορη αφαίρεση των επί πλέον υγρών που έφερε ο ασθενής. Στην αρχή έναν τέτοιο ασθενή τον βλέπετε να χασμουριέται, να λέει ότι αισθάνεται ένα τράβηγμα στη μέση του και να έχει τάση για εμετό. Στη συνέχεια τον βλέπετε να ιδρώνει και να έχει ταχυκαρδία. Σε τέτοιες περιπτώσεις αν αντιληφθείτε κάπως αργά το επεισόδιο μετρώντας την πίεσή του θα δείτε ότι δεν είναι χαμηλή. Ωστόσο αυτό δεν παύει να είναι ένα υποτασικό επεισόδιο, το οποίο κατά ένα μέρος αντιμετώπισε ο οργανισμός του με τη βοήθεια της αδρεναλίνης του. Βάλτε τον ασθενή σε θέση Trendeleburg (κεφάλι πιο κάτω από το υπόλοιπο σώμα επικλινώς), δώστε ορό, μειώστε τη ροή του αίματος και καλέστε το γιατρό σας.
5. Αν διαπιστώσετε ότι για κάποιο λόγο η παροχή αίματος προς το φίλτρο από έναν καθετήρα ή μία φίστουλα δεν είναι ικανοποιητική, αναφέρατε το στο γιατρό σας. Αυτό σημαίνει πλημμελή κάθαρση και αθροιστικά είναι κακό για την επιβίωση του ασθενή.
6. Συμβαίνει αρκετά συχνά να μην τηρείται το διαιτολόγιο που αναφέρεται στην κάρτα του ασθενούς, διότι δεν έδωσε σημασία η/ο διαιτολόγος ή διότι κάτι δεν τηρήθηκε στη διαδικασία εφαρμογής της οδηγίας. Άσχετα με το αίτιο φαντασθείτε πόσο σημαντικό πρόβλημα δημιουργεί η δίαιτα που περιέχει λίπος σε έναν ασθενή με λιθίαση χοληδόχου και παγκρεατίτιδα, όταν ενώ ο γιατρός ζήτηση άλιπο δίαιτα και για κάποιο λόγο ο ασθενής τρώσει το πρωί βούτυρο μα μέλι, το μεσημέρι σούπα (γιουβαρλάκια ή κρεατόσουπα). Όπως γνωρίζεται οι λιπαρές τροφές συσπούν την χοληδόχο κύστη και βοηθούν τις πέτρες να μετακινηθούν προς τον πόρο και άρα μπορούν έτσι να χειροτερέψουν το ήδη υπάρχον πρόβλημα
7. Φροντίστε ώστε όταν ο ασθενής φέρει κυστικό καθετήρα κα ουροσυλλέκτη να μην σηκώνετε ποτέ τον τελευταίο πάνω από το επίπεδα της ουροδόχου κύστεως, διότι με τον τρόπο αυτό επιστρέφουν τα ούρα, τα οποία μπορεί και να είναι μιολυσμένα.
8. Να αποφεύγουμε όποτε μπορούμε τις φλεβοκεντήσεις στον πήχη και στα χέρια ασθενών με προχωρημένη ΧΝΑ, διότι οι φλέβες αυτές πρέπει να προστατεύονται για τη δημιουργία στο μέλλον φίστουλα
9. Η διάρκεια της κάθαρσης ανά συνεδρία δεν πρέπει να είναι σε καμία περίπτωση κάτω από 4 ώρες την φορά (3 φορές την εβδομάδα), εκτός κι αν υπάρχει σημαντική υπολειπόμενη νεφρική λειτουργία (η οποία πρέπει να εκτιμάται κάθε τρίμηνο). ‘Όσοι κάνουν 3,5 ώρες κάθαρση τρεις φορές την εβδομάδα έχουν διπλάσιο κίνδυνο για θάνατο σε σχέση μ’ αυτούς που κάνουν 4 ώρες τρεις φορές την εβδομάδα