Το ξέρατε ότι (αιμοκάθαρση-περιτοναϊκή κάθαρση
Μαυροματίδης Κώστας
Δ/ντής Νεφρολογικού Τμήματος Κομοτηνής, 13.01.2008
- Όταν διαπιστώνετε προβλήματα θρέψης σε ασθενείς που είναι σε πρόγραμμα περιτοναϊκής κάθαρσης, για να λυθεί το πρόβλημα του αισθήματος πληρότητας (φουσκωμένη κοιλιά), είναι προτιμότερο να τους συστήσετε τα γεύματα να τα λαμβάνουν κατά τη διάρκεια αλλαγής των σάκων και να είναι γενικά μικρά και συχνά
- Οι ασθενείς υπό περιτοναϊκή κάθαρση, λόγω του αυξημένου ποσού λευκωμάτων που τους συστήνεται να παίρνουν, λαμβάνουν και πολύ μεγάλες ποσότητες φωσφόρου, τις οποίες δεν μπορεί ο οργανισμός τους να αποβάλλει με το περιτόναιο σε καθημερινή βάση. Γι’ αυτό πρέπει να λαμβάνονται και τα φωσφοροδεσμευτικά δισκία (pepsamar, alucap, titralac, renagel, fosrenol κ.ά.) χωρίς διακοπή
- Σε περιτοναϊκούς ασθενείς καθημερινά απορροφώνται από το περιτόναιο 100-200 gr γλυκόζης. Αυτά παίζουν ρόλο στην αύξηση του σωματικού τους βάρους, στην υπερλιπιδαιμία τους, στην ανορεξία κ.ά. και δεν πρέπει να λησμονούνται. Σε περιπτώσεις περιτονίτιδας οι ποσότητες αυτές αυξάνονται
- Στο 15-20% των ασθενών που υποβάλλονται σε περιτοναϊκή κάθαρση διαπιστώνεται υπόταση, για την οποία ευθύνονται κυρίως η χρήση των υπέρτονων διαλυμάτων, η ανεπαρκής πρόσληψη άλατος με την τροφή και η φαρμακευτική υπερθεραπεία (διατήρηση αυξημένων δόσεων αντιυπερτασικών φαρμάκων)
- Ασθενείς με χαμηλό κλάσμα εξώθησης (βαριά καρδιακή ανεπάρκεια), συχνές νοσηλείες για πνευμονικά οιδήματα (δύσπνοιες), μη ικανοποιητικό έλεγχο της ισορροπίας του νερού από τους νεφρούς και σημαντικές παρενέργειες από τη χρήση των διουρητικών (υποκαλιαιμία, υπερκαλιαιμία, υπόταση), πρέπει να συστήνεται να αρχίζουν περιτοναϊκή, άσχετα από την ύπαρξη ή μη νεφρικής ανεπάρκειας
- Η περιτοναϊκή κάθαρση σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια προσφέρει καλύτερη ποιότητα ζωής (λιγότερες νοσηλείες, λιγότερα επεισόδια δύσπνοιας), σταθερή και ικανοποιητική καρδιακή λειτουργία, σταθερή αιμοδυναμική κατάσταση, μείωση των δόσεων των διουρητικών και παράταση της διάρκειας ζωής
- Σε κάθε μείωση του δραστικού όγκου κυκλοφορίας, όπως συμβαίνει και στους ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια, διαπιστώνεται υπερουριχαιμία (αύξηση του ουρικού στο αίμα, λόγω αυξημένης επαναρρόφησης στα εγγύς σωληνάρια). Αυτή αντιμετωπίζεται με χορήγηση αλλοπουρινόλης (Zyloric), βελτίωση της καρδιακής λειτουργίας, λογική χρήση διουρητικών (αυξάνουν το ουρικό) και λογική αφυδάτωση των ασθενών
- Ο κίνδυνος μικροβιαιμίας είναι περίπου 8 φορές μεγαλύτερος σε ασθενείς που έχουν καθετήρες αιμοκάθαρσης έναντι αυτών που έχουν fistula
- Οι λοιμώξεις των αρτηριοφλεβικών αναστομώσεων (fistula) ευθύνονται για την απώλεια του 20% απ’ αυτές. Αποτελούν τη συχνότερη αιτία των λοιμώξεων που απαντούν στους αιμοκαθαιρόμενους ασθενείς
- Τα υποτασικά επεισόδια κατά τη συνεδρία αιμοκάθαρση με τεχνητό νεφρό απαντούν σε ποσοστό 15-50% των συνεδριών αιμοκάθαρσης και συμβάλλουν σημαντικά στην αυξημένη θνησιμότητα των αιμοκαθαιρόμενων ασθενών
- Τα κύρια αίτια των υποτασικών επεισοδίων στη διάρκεια της αιμοκάθαρσης είναι: α) η απότομη μείωση του σωματικού βάρους (γρήγορη αφυδάτωση), β) η βλάβη του αυτόνομου συμπαθητικού νευρικού συστήματος (διαβητικοί, ηλικιωμένοι), γ) η καρδιακή ανεπάρκεια (III, IV σταδίου), δ) το έμφραγμα μυοκαρδίου και ε) ο επιπωματισμός