Το ξέρατε ότι (υπερουριχαιμία-ΙΙ)
Μαυροματίδης Κώστας
Δ/ντής Νεφρολογικού Τμήματος Κομοτηνής, 22.01.2008
- Το ουρικό οξύ προέρχεται από το μεταβολισμό των πουρινών, που αποτελούν δομικές μονάδες, από τις οποίες σχηματίζεται το DNA του πυρήνα των διαφόρων κυττάρων του οργανισμού. Αυτό αποτελεί για τους ανθρώπους τελικό προϊόν και στη συνέχεια αποβάλλεται διαμέσου των νεφρών
- Το 10% των ασθενών με υπερουριχαιμία έχουν υπερπαραγωγή ουρικού οξέος
- Όταν οι κρύσταλλοι του ουρικού εναποτεθούν στις αρθρώσεις, τότε κάποιο είδος λευκών αιμοσφαιρίων πηγαίνει εκεί και απελευθερώνουν ένζυμα (κατά τη διαδικασία απομόνωσης και απομάκρυνσής τους), οπότε με τον τρόπο αυτό αρχίζει η φλεγμονή και τα συμπτώματα
- Η ουρική αρθρίτιδα είναι 5-20 φορές συχνότερη στους άνδρες έναντι των γυναικών (επηρεάζει τους 840/100.000 ανθρώπους)
- Τα συμπτώματα της ουρικής αρθρίτιδας εμφανίζονται απότομα με έντονο πόνο, οίδημα, ερυθρότητα και αρχίζει συνήθως το βράδυ, συχνά μετά από λήψη φαρμάκων που αυξάνουν το ουρικό ή μετά από λήψη τροφών που έχουν πολλές πουρίνες. Στο 90% το πρώτο επεισόδιο αρχίζει από τον μεγάλο δάκτυλο του ποδιού
- Η συχνότητα των επόμενων επεισοδίων ουρικής αρθρίτιδας (μετά το πρώτο) ποικίλλει. Μόνο το 5-10% των ασθενών δεν θα ξαναέχουν επεισόδιο αρθρίτιδας στο μέλος
- Τα επίπεδα του ουρικού στο αίμα δεν συμβαδίζουν με τα επεισόδια της ουρικής αρθρίτιδας. Έτσι μπορεί να υπάρχει αρθρίτιδα και τα επίπεδα του ουρικού στο αίμα να είναι χαμηλά ή υπάρχουν πολλοί που έχουν αυξημένα επίπεδα στο αίμα και δεν έχουν κρίση ουρικής αρθρίτιδας
- Η ουρική αρθρίτιδα στις γυναίκες διαπιστώνεται αποκλειστικά μετά την εμμηνόπαυση. Αυτές που εμφανίζουν ουρική αρθρίτιδα έχουν σε 2πλάσια συχνότητα την υπέρταση. Έναρξη ουρικής αρθρίτιδας σε γυναίκα μικρότερης των 30 ετών ή πριν την εμμηνόπαυση, πρέπει να βάζει υποψίες κληρονομικής ενζυμικής διαταραχής
- Οι συχνότεροι προδιαθεσικοί παράγοντες για μειωμένη αποβολή του ουρικού από τους νεφρούς είναι η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια οποιασδήποτε αιτίας, τα διουρητικά, η αφυδάτωση, ορμονικές νόσοι, η κατανάλωση οινοπνεύματος και οι μικρές δόσεις ασπιρίνης
- Συστήνεται σ’ όλους όσους έχουν αυξημένο ουρικό στο αίμα να είναι καλά ενυδατωμένοι
- Η καφεΐνη πρέπει να αποφεύγεται απ’ αυτούς που έχουν υπερουριχαιμία και ουρική αρθρίτιδα, διότι έχοντας διουρητική δράση επιτείνει την υπερουριχαιμία
- Τα βατόμουρα μάλλον περιέχουν κάποια ουσία που βοηθά στη μείωση του ουρικού στο αίμα και στη μείωση της φλεγμονής. Το ίδιο κάνουν και τα κεράσια (25 γραμμάρια κερασιών/ημέρα είναι η κατάλληλη δόση), για παρεμπόδιση εμφάνισης ουρικής αρθρίτιδας
- Είναι προτιμότερα τα ωμά φρούτα, λαχανικά, όσπρια, σιτηρά και οι ξηροί καρποί από τα κρεατικά που έχουν μεγάλες ποσότητες πουρινών
- Την ασπιρίνη πρέπει να την αποφεύγουν όσοι έχουν επεισόδιο ουρικής αρθρίτιδας (κατά τη διάρκειά του), διότι αυξάνει ακόμη περισσότερο το ουρικό
- Υπάρχει έντονη σχέση μεταξύ υπερουριχαιμίας και παχυσαρκίας κι αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάμε ποτέ. Η επίτευξη του φυσιολογικού σωματικού βάρους με δίαιτα δεν πρέπει να γίνεται απότομα, διότι κι αυτή συνοδεύεται από αύξηση του ουρικού στο αίμα
- Η υπερουριχαιμία είναι συχνή αιτία λιθίασης των νεφρών (ουρικοί λίθοι που είναι ακτινοδιαφανείς και αποκαλύπτονται συνήθως με υπερήχους)
- Το οινόπνευμα αναστέλλει την έκκριση του ουρικού στους νεφρούς, γι΄ αυτό και η μέτρια έως υψηλή κατανάλωση οινοπνεύματος συνοδεύεται από υπερουριχαιμία
- Υπάρχει έντονη συσχέτιση μεταξύ ουρικής αρθρίτιδας και υπέρτασης, υπερλιπιδαιμίας και σακχαρώδη διαβήτη
- Η υπερουριχαιμία μάλλον σχετίζεται και με αυξημένη συχνότητα στεφανιαίας νόσου
- Η βιταμίνη C (κατανάλωση πολλών πορτοκαλιών) βοηθούν τους νεφρούς να αποβάλλουν μεγαλύτερες ποσότητες ουρικού στα ούρα. Δόση 1-2 γραμμαρίων την ημέρα βιταμίνης C μπορεί να θέσει την κατάσταση υπό έλεγχο
- Η νιασίνη (βιταμίνη Β3) ή νικοτινικό οξύ αυξάνει τα επίπεδα του ουρικού και γι’ αυτό πρέπει να την αποφεύγουν όσοι έχουν υπερουριχαιμία