Περί ασβεστίου, φωσφόρου και φωσφοροδεσμευτικών (10/12/2007)

Περί ασβεστίου, φωσφόρου και φωσφοροδεσμευτικών

Μαυροματίδης Κώστας

Δ/ντής Νεφρολογικού Τμήματος Κομοτηνής, 10.12.2007

 

1. Το ανθρακικό ασβέστιο ως φωσφοροδεσμευτικό πρέπει να χορηγείται με άδειο στομάχι για να δράσει

 

2. Η υδροχλωρική σεβελαμέρη (Renagel) είναι δεσμευτικό του φωσφόρου, η οποία για να δράσει πρέπει στο όξινο περιβάλλον του στομάχου να διασπαστεί και στη συνέχεια να ανταλλάξει το χλώριο με τις φωσφορικές ρίζες

 

3. Σύμφωνα με τα δεδομένα της DOPPS II η συχνότητα της υπερφωσφαταιμίας στις περισσότερες χώρες ήταν υψηλή, όπου το 46,7% των ασθενών είχαν PO₄^— >5 mg/dl παρά την λήψη των φωσφοροδεσμευτικών τους από το 80% των ασθενών

NDT 2006; 21: 273-280

Am J Kidney Dis 2004; 44: 34-38

 

4. Οι περισσότεροι αιμοκαθαιρόμενοι ασθενείς δεν είναι ενημερωμένοι για τις τροφές που είναι πλουσιότερες σε φώσφορο και η συμμόρφωσή τους στις διαιτητικές οδηγίες σε σχέση με το φώσφορο πρέπει να βελτιωθούν περισσότερο με καλύτερη εκπαίδευσή τους στο θέμα

J Ren Nutr 2003; 13: 219-223

J ren Nutr 2003; 13: 267-274

J ren Nutr 2004; 14: 36-44

NDT 2003; 18: 1152-1158

Am J Kidney Dis 2003; 41: 203-211

5. Ο σημαντικότερος ρυθμιστής της αφαίρεσης του φωσφόρου από το αίμα κατά τη διάρκεια μιας συνεδρίας κάθαρσης είναι η διάρκεια της συνεδρίας. Γι’ αυτό αυξάνοντας τη διάρκειά της έχουμε πολύ καλύτερα αποτελέσματα στην αφαίρεση του φωσφόρου

Am J Kidney Dis 2004; 43: 85-89

NDT 2002; 17: 1037-1044

Kidney Int 2003; 85(Suppl): S66-S68

 

6. Ο φωσφόρος και το κάλιο δεν είναι το ίδιο πράγμα. Ωστόσο πολλοί ασθενείς νομίζουν ότι είναι το ίδιο, επειδή τα αυγά, μερικά δημητριακά ή σιτηρά και πολλές τροφές που είναι πλούσιες σε κάλιο (αποξηραμένα φρούτα, αποξηραμένος αρακάς, φασόλια, ξηροί καρποί, κακάο και σπόροι) είναι επίσης πολύ υψηλής περιεκτικότητας σε φώσφορο. Αυτός είναι ο λόγος που πολλοί ασθενείς θεωρούν ότι το κάλιο και ο φώσφορος είναι το ίδιο πράγμα, αν και όπως αναφέρθηκε δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο

 

7. Σε νεφρική ανεπάρκεια αυξάνεται ο φώσφορος του ορού επειδή δεν μπορεί να αποβληθεί από τους ανεπαρκούντες νεφρούς. Ο αυξημένος φώσφορος του ορού συνδέεται με ασβέστιο και το σύμπλοκο εναποτίθεται σε αρθρώσεις, αγγεία και μύες. Τότε περισσότερο ασβέστιο απελευθερώνεται από τα κόκαλα για να συνδεθεί με τον φώσφορο και έτσι τα κόκαλα καθίστανται ασθενέστερα. Όμως οι νεφροί δεν ενεργοποιούν και την 25-(ΟΗ)D₃ (βιταμίνη D) με αποτέλεσμα να μην μπορεί να απορροφάται το ασβέστιο από το έντερο. Αυτό οδηγεί σε αύξηση των επιπέδων της παραθορμόνης από τους παραθυρεοειδείς αδένες και την εγκατάσταση υπερπαραθυροειδισμού, που ευθύνεται για την οστική νόσο (απορροφά ασβέστιο από τα κόκαλα) και πολλές άλλες κλινικές εκδηλώσεις (μυοκαρδιοπάθεια, μυοπάθεια, κνησμό κ.ά)

 

8. Για τη ρύθμιση του φωσφόρου του ορού πρέπει: α) Να περιορίζεται ο φώσφορος των τροφών στο 1 γραμμάριο την ημέρα, β) να λαμβάνεται βιταμίνη D και συμπληρώματα ασβεστίου, γ) να λαμβάνει ο ασθενής δεσμευτικά του φωσφόρου που περιέχουν ασβέστιο κάθε φορά που λαμβάνει γεύμα ή πολλά σνακ

 

9. Ατυχώς οι καλύτερες τροφές που περιέχουν ασβέστιο, το οποίο και χρειαζόμαστε είναι οι τροφές που περιέχουν και τον περισσότερο φώσφορο. Δεν υπάρχει μάλιστα τρόπος αποτελεσματικός να αυξηθεί το ασβέστιο στη δίαιτα χωρίς να αυξηθεί ο φώσφορος που θα προσληφθεί (κάτι που είναι πολύ βασικός στόχος του διαιτολογίου

 

10. Το κάλιο δεν έχει καμία σχέση με το ασβέστιο και τον φώσφορο. Τα κάλιο έχει να κάνει με τον μυϊκό τόνο. Το κάλιο είναι μοναδικό, διότι όταν αυξηθούν τα επίπεδά του στο αίμα συνήθως αυτό συμβαίνει χωρίς καμία προειδοποίηση και απότομα χωρίς κάποιο προειδοποιητικό σημείο, εκτός από μία μυϊκή αδυναμία. Όταν το κάλιο αυξηθεί στο αίμα απότομα, μπορεί να προκαλέσει στην καρδιά (στον πιο σημαντικό μυ του οργανισμού), αρρυθμίες και ανακοπή