Posted on Μαρ 13, 2013 | 0 comments

Ενδοφλέβια χορήγηση διαλυμάτων και φαρμάκων-I

 

Η εξαγγείωση συμβαίνει όταν ένα περιφερικός καθετήρας διαπερνά το αγγειακό τοίχωμα σ’ ένα δεύτερο σημείο, όταν αυξάνεται η φλεβική πίεση (προκαλεί διαρροή γύρω από το σημείο εισόδου του καθετήρα στη φλέβα) ή όταν μiα βελόνα βγαίνει έξω από τη φλέβα. Ευρήματα και συμπτώματα της εξαγεγείωσης είναι το οίδημα και οι μεταβολές στην εμφάνιση της περιοχής (αύξηση της θερμοκρασίας, αποχρωματισμός ή και ψυχρότητα)

 

Καυστικά φάρμακα ή διαλύματα (όπως μερικά αντινεοπλασματικά, αντιβιοτικά, ηλεκτρολύτες, αντιεμετικά όπως η προμεθαζίνη και αγγειοσυσπαστικά) προκαλούν σοβαρές ιστικές βλάβες ή καταστροφή όταν εξαγγειώνονται. Πιθανές συνέπειες περιλαμβάνουν τα νεκρωτικά έλκη που χρειάζονται χειρουργική αφαίρεση ιστών και δερματικά μοσχεύματα, λοιμώξεις, παραμόρφωση, σύνθετο περιοχικό πόνο και απώλεια της λειτουργίας

 

Πρόληψη

Αν και οι μικροί και μεσαίου μεγέθους καθετήρες (γραμμές) (abbocath) δεν συστήνονται για συνεχή έγχυση, αυτές είναι κατάλληλες για χορήγηση φαρμάκων με βραδύ ρυθμό. Γενικά ακολουθήστε τις παρακάτω τεχνικές και οδηγίες:

α) Να γνωρίζετε την πολιτική του νοσοκομείου όπου εργάζεστε για τη χρήση των αντίδοτων για τα καυστικά. Λ.χ. υπάρχει ένα κιτ σε πακέτο με τα απαραίτητα διαθέσιμα ή χρειάζεται μόνος σου να μαζέψεις όλα όσα χρειάζεσαι;

β) Σιγουρευτείτε ότι γνωρίζετε τα αντίδοτα που συστήνονται για τη θεραπεία της καυστικής ουσίας που δόθηκε στον ασθενή και εξαγγειώθηκε

γ) Βεβαιωθείτε ότι το φάρμακο που πρόκειται να χορηγήσετε με ενδοφλέβια έγχυση είναι κατάλληλα διαλυμένο και αραιωμένο. Η αραίωση μειώνει την ποσότητα της καυστικής ουσίας ανά ml και έτσι αν κάτι εξαγγειωθεί θα είναι λιγότερο ερεθιστικό

δ) Επιλέξτε ένα μικρό abbocath για να ελαχιστοποιήσετε το τραύμα στη φλέβα και τη διαφυγή αρκετού αίματος με το αιμοδιαλυμένο καυστικό συστατικό

ε) Επιλέξτε το σημείο παρακέντησης με προσοχή, χρησιμοποιώντας μία περιφερική φλέβα, έτσι ώστε να πετύχετε ασφαλή παρακέντηση. Μη χρησιμοποιείται τη ραχιαία επιφάνεια των άκρων χεριών, του καρπού, των δακτύλων, μπροστά από τον αγκώνα ή άλλες περιοχές που κάμπτονται. Περιοχές με προηγούμενες βλάβες ή με προβλήματα της κυκλοφορίας πρέπει να αποκλείονται

στ) Μη ψάχνετε για φλέβα. Αν δεν την βρείτε αμέσως, σταματήστε την προσπάθεια και αρχίστε νέα προσπάθεια σε άλλο σημείο

ζ) Μη χορηγείτε ένα καυστικό μόριο ενδοφλέβια για πάνω από 24 ώρες. Η φλέβα μπορεί στο διάστημα αυτό να είναι ήδη ερεθισμένη. Τσιμπήστε κάπου αλλού και συνεχίστε εκεί την έγχυση

η) Εξασφαλίστε τη θέση του abbocath κατάλληλα με ασφάλεια και κατά προτίμηση σταθεροποιήστε το εκεί. Καλύψτε την περιοχή της παρακέντησης με διαφανή αυτοκόλλητη ταινία, έτσι ώστε να μπορείτε να ελέγχετε την περιοχή

θ) Αναρροφήστε από τον καθετήρα αίμα, πριν χορηγήστε το καυστικό περιεχόμενο που θα δώσετε, για να δείτε αν επιστρέφει αίμα. Κρατήστε στη θέση του το καυστικό υλικό και τον καθετήρα, αν δεν δείτε αίμα να επιστρέφει. Η μη επιστροφή αίματος δεν σημαίνει πάντοτε εξαγγείωση. Η μη επιστροφή του αίματος ίσως εμποδίζεται αν η φλέβα είναι μικρή ή αν ο αυλός του καθετήρα ακουμπά πάνω στο τοίχωμα της φλέβας. Αλλά και η επιστροφή αίματος δεν σημαίνει ότι ο καθετήρας είναι στη σωστή θέση, διότι μπορεί αυτός να έχει διαπεράσει και το απέναντι τοίχωμα της φλέβας που παρακεντήσατε

ι) Ελέγξτε την περιοχή για διήθηση (κατά την χορήγηση του υγρού) πριν αρχίσετε την έγχυση της καυστικής ουσίας και πριν τοποθετήστε αιμοστατικό επίδεσμο πάνω στην παρακεντημένη περιοχή, διότι μετά δεν θα μπορείτε να δείτε τι συμβαίνει από κάτω

κ) Χρησιμοποιήστε αντλία για να ελέγχετε το ρυθμό χορήγησης του φαρμάκου όπως λ.χ. του χλωριούχου καλίου. Να ελέγχετε την περιοχή της παρακέντησης συχνά, διότι η αντλία θα συνεχίσει να προωθεί το φάρμακα, ακόμη κι όταν υπάρχει εξαγγείωση

λ) Κατά τη διάρκεια της έγχυσης να παρατηρείται την περιοχή της παρακέντησης για κοκκινίλες ή οίδημα, Πείτε τον ασθενή να σας το αναφέρει αν αισθανθεί πόνο, κάψιμο, τσίμπημα, κνησμό ή μεταβολή της θερμοκρασίας

μ) Μετά το τέλος της έγχυσης χρησιμοποιήστε ορό NaCI 0,9% για να κάνετε φλας στον καθετήρα

 

Αν συμβεί εξαγγείωση:

Θωρήστε την ως μία επείγουσα κατάσταση και ακολουθήστε τα ακόλουθα βήματα:

α) Σταματήστε αμέσως την έγχυση και αποσυνδέστε το διάλυμα με το καυστικό από τον καθετήρα. Βάλτε μία σύριγγα στον καθετήρα και προσπαθήστε να αναρροφήσετε φάρμακο από τον καθετήρα

β) Υπολογίστε την ποσότητα του διαλύματος που εξαγγειώθηκε και σημειώστε το στην αναφορές σας

γ) Αφαιρέστε τον καθετήρα χωρίς να ασκήσετε πίεση στην περιοχή. Χρησιμοποιήστε βελόνη 25-gauge για να χορηγήσετε αντίδοτο υποδόρια (όπως προβλέπετε από υπάρχον πρωτόκολλο)

δ) Ανυψώστε το επηρεασμένο χέρι

ε) Εφαρμόστε ή πάγο ή θερμές κομπρέσες στην βλαβείσα περιοχή (αυτό θα εξαρτηθεί από τον τύπο της καυστικής ουσίας). Λ.χ. για εξαγγείωση των περισσότερων ουσιών χρειάζεται πάγος για 20 λεπτά 4-6 φορές την ημέρα για 24-48 ώρες. Ωστόσο για την εξαγγείωση vinca alkaloids και αγγειοσυσπαστικών ουσιών θα χρειαστούν θερμά επιθέματα

στ) Φωτογραφήστε την περιοχή αν είναι δυνατό

ζ) Γράψτε την ημέρα και το χρόνο της έγχυσης του φαρμάκου όταν διαπιστώσετε εξαγγείωση, τον τύπο και το μέγεθος του καθετήρα, το φάρμακο που χορηγήσατε, την υπολογισθείσα ποσότητα που εξαγγειώθηκε και την τεχνική χορήγησης. Επίσης αναφέρατε τα ευρήματα και συμπτώματα , τη θεραπεία και την απάντηση στη θεραπεία

Alexander et al, Infusion Nursing, 3rd ed, 2009

Doellman et al, J Infus Nurs 2009; 32: 203-211

Hadaway, Am J Nurs 2007; 107: 64-72

IV Therapy Made Incredibly Easy, 3rd ed, 2006; 253

Adapetd from Hadaway, Nursing 2009; 39: 26-27

 

gr_news_nosil_37_1

gr_news_nosil_37_2