Posted on Νοέ 7, 2016 | 0 comments

Νοσηλευτική φροντίδας αιμοκαθαιρόμενου που νοσηλεύεται

Μαυροματίδης Κώστας

Δ/ντής Νεφρολογικού Τμήματος Κομοτηνής, 11.2.2016

 

Η αιμοκάθαρση είναι μία διαδικασία που υποκαθιστά τη νεφρική λειτουργία με την απομάκρυνση της περίσσειας υγρών και των συσσωρευμένων ενδογενών ή εξωγενών τοξινών. Η αιμοκάθαρση είναι η συχνότερα χρησιμοποιούμενη μέθοδος σε ασθενείς με οξεία νεφρική και χρόνια νεφρική νόσο (τελικού σταδίου). Οι δύο πιο κοινοί τύποι είναι η αιμοκάθαρση και η περιτοναϊκή κάθαρση. Θεραπείες που μπορούν επίσης να γίνουν περιλαμβάνουν την διαλείπουσα αιμοκάθαρση (IHD), τη συνεχή αρτηριοφλεβική αιμοκάθαρση (CAVHD), τη συνεχή φλεβο-φλεβική αιμοκάθαρση (CVVHD) κ.ά.

Προς το παρόν, η πλειονότητα των ασθενών που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση λόγω χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας αντιμετωπίζονται ως εξωτερικοί ασθενείς σε μονάδες αιμοκάθαρσης νοσοκομείων, αλλά και εκτός αυτών σε μονάδες χρόνιας αιμοκάθαρσης (ΜΧΑ). Στις περισσότερες από τις μονάδες αυτές οι νοσηλευτές χειρίζονται την όλη διαδικασία της αιμοκάθαρσης με ελάχιστη άμεση επίβλεψη από τους γιατρούς. Έτσι, η νοσοκόμα πρέπει να έχει μία πολύ καλή γνώση της παθοφυσιολογίας της νεφρικής ανεπάρκειας, της λειτουργίας του μηχανήματος κάθαρσης, τα αναμενόμενα αποτελέσματα και τις επιπλοκές της αιμοκάθαρσης και ειδικότερα τις ανάγκες του ασθενούς υπό αιμοκάθαρση. Οι νοσοκόμες που επιλέγουν να εργαστούν με ασθενείς υπό χρόνια αιμοκάθαρση μπορούν να απολαύσουν μεγάλη ικανοποίηση για την παροχή βοήθειας που στοχεύει στη διατήρηση της ζωής.

Η παροχή ολοκληρωμένης φροντίδας σε ασθενείς που χρειάζονται θεραπεία συντήρησης με αιμοκάθαρση έχει αναπτυχθεί σε ένα σύμπλεγμα διεπιστημονικής προσπάθειας που αφορά τους νοσηλευτές σε όλα τα επίπεδα. Οι νοσηλευτές νεφρολογίας έχουν εξελιχθεί εδώ και πάνω πολλά χρόνια σε ένα μοντέλο τεχνογνωσίας και ευρείας επιστημονικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης.

Η νοσηλεύτρια της αιμοκάθαρσης είναι υπεύθυνη για όλες τις μορφές θεραπείας υποκατάστασης της νεφρικής λειτουργίας, συμπεριλαμβανομένης της αιμοκάθαρσης, της περιτοναϊκής κάθαρσης και των συνεχών μεθόδων. Η νοσηλευτική φροντίδα επικεντρώνεται στη στενή εκτίμηση και παρακολούθηση του ασθενούς κατά τη διάρκεια της θεραπείας αιμοκάθαρσης, την εκπαίδευση της οικογένειας του και του προσωπικού.

Νοσηλευτικές προτεραιότητες:

  • Αποκατάσταση της ομοιόστασης (καλή κάθαρση)
  • Φροντίδα για την ύπαρξη άνεσης κατά τη συνεδρία
  • Πρόληψη των επιπλοκών
  • Υποστήριξη της αυτοεξυπηρέτησης του ασθενούς
  • Παροχή πληροφοριών σχετικά με τη νόσο (πρόγνωση και θεραπευτικές ανάγκες)

Παροχή της καλύτερης δυνατής φροντίδας: Για να προσφερθεί η μέγιστη δυνατή φροντίδα στους ασθενείς πρέπει να εφαρμοστούν τα εξής:

  • Εάν ο ασθενής σας προγραμματιστεί για πρωινή θεραπεία αιμοκάθαρσης, να ετοιμάσετε ένα πρωινό νωρίς γι’ αυτόν. Εάν του χορηγηθεί γεύμα ενώ είναι σε συνεδρία αιμοκάθαρσης, να το συντηρήσετε για αργότερα, αφού ο ίδιος δεν μπορεί να φάει κατά τη διάρκεια της αιμοκάθαρσης (αν είναι διαβητικός, βεβαιωθείτε ότι παίρνει την ινσουλίνη του και το πρωινό πριν από την αιμοκάθαρση).
  • Δώστε τα υδατοδιαλυτά φάρμακά του μετά την αιμοκάθαρση. Ειδάλλως, θα φύγουν με την αιμοκάθαρση (διάχυση) από τον οργανισμό του. Ελέγξτε με το γιατρό αν έχει να λάβει αντιυπερτασικά φάρμακα. Η αιμοκάθαρση μειώνει την αρτηριακή πίεση, έτσι ο ασθενής σας μπορεί να βρεθεί σε κίνδυνο να κάνει υπόταση κατά τη διάρκεια της θεραπείας. Επίσης, ελέγξτε με το γιατρό αν ο άρρωστός σας έχει patch νιτρογλυκερίνης και αφαιρέστε το.
  • Εάν ο γιατρός παρήγγειλε εξετάσεις αίματος (ενώ ο αιμοκαθαιρόμενος νοσηλεύεται), καλό είναι αυτό να λαμβάνεται από τις γραμμές του κυκλώματος. Με αυτό τον τρόπο, αποφεύγετε να τσιμπάτε τον ασθενή σας.
  • Να στέλνετε με τον ασθενή σας (όταν νοσηλεύεται) τα ενδοφλέβια φάρμακα (όπως αντιβιοτικά, καλσιτριόλη και σίδηρος), μαζί του όταν πηγαίνει στη μονάδα αιμοκάθαρσης. Η νοσοκόμα αιμοκάθαρσης θα τα δώσει χωρίς να φορτωθεί ο ασθενής με υγρά. Αυτό επίσης αποτρέπει τα επιπλέον τσιμπήματα του ασθενή.
  • Όταν ο ασθενής επιστρέφει από την αιμοκάθαρση, εκτιμήστε τη φίστουλα για πιθανή αιμορραγία και βεβαιωθείτε ότι η αρτηριακή του πίεση είναι αντίστοιχη αυτής που είχε πριν πάει για αιμοκάθαρση.
  • Να εκτιμάτε τακτικά το επίπεδο του καλίου στον ορό του ασθενούς σας για πιθανή υπερκαλιαιμία.
  • Υπενθυμίστε σ’ όλο το προσωπικό να αποφεύγει να χρησιμοποιεί τη φίστουλα για χορήγηση φαρμάκων ενδοφλέβια, να μη δίνουν δε αντιυπερτασικά φάρμακα ή κάθε τι που μειώνει την πίεση
  • Να ακούτε το φύσημα στην αγγειακή προσπέλαση κάθε φορά που τον συναντάτε. Αν δεν ακούγεται, ενημερώστε το γιατρό και σημειώστε το γεγονός αυτό στο διάγραμμά του. Επίσης, προσέξτε για σημεία λοίμωξης, όπως την αύξηση της θερμοκρασίας, την ύπαρξη ερυθρότητας, οιδήματος ή πόνου στο χέρι με τη φίστουλα.